Odnawialne źródła energii (OZE)
Możliwość eksploatacji ekologicznych źródeł energii jest szansą dla regionu na zwiększenie bezpieczeństwa energetycznego i stwarza możlliwość poprawy zaopatrzenia w energię terenów o słabo rozwiniętej infrastrukturze energetycznej. Powstawanie w województwie nowych inwestycji w zakresie odnawialnych źródeł energii (OZE) może przyczynić się również do redukcji emisji CO2 oraz wpłynąć na oszczędność energii i zwiększenie efektywności energetycznej.
(Zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady z 2009 r. o promocji stosowania energii odnawialnej, stanowiącą część pakietu klimatyczno-energetycznego, Polska została zobowiązana do wytworzenia 15% energii ze źródeł odnawialnych do 2020 r.)
Potencjał naturalny województwa stwarza dogodne warunki dla rozwoju energetyki odnawialnej. Obszar Kujaw i Pomorza położony jest w około 80% w dorzeczu Wisły. Duże znaczenie dla regionalnej energetyki mają: elektrownia na Wiśle we Włocławku o mocy 162 MW, zapora na Zalewie Koronowskim, zapory Smukała i Tryszczyn na Brdzie oraz zapory Gródek i Żur na Wdzie.
Dynamika rozwoju OZE w regionie
Jeśli chodzi o dynamikę rozwoju OZE, Kujawsko-Pomorskie posiada najwększą ilość instalacji wiatrowych w Polsce. Zgodnie danymi Urzędu Regulacji Energetyki (URE), na 1039 funkcjonujących w Polsce jednostek elektrowni wiatrowych o łącznej mocy 4582.032 MW (marzec 2016), 274 turbiny wiatrowe zlokalizowane są w Kujawsko-Pomorskiem, a ich moc w sumie wynosi 517.079 MW.
Według danych URE (marzec 2016) w Kujawsko-Pomorskiem znajdują się w sumie 52 elektrownie wodne (łączna moc 211.121 MW), co plasuje region na 6 miejscu w kraju. Oprócz tego województwo zajmuje 8 lokatę wśród polskich regionów pod wzlędem ilości aktywnych biogazowni - funkcjonuje tu 16 elektrowni biogazowych (o mocy w sumie 15.037 MW).
Rodzaje i ilości OZE w Kujawsko-Pomorskiem
Rodzaj elektrowni Typ instalacji Ilość instalacji w Kujawsko-Pomorskiem Moc [MW] Elektrownie biogazowe wytwarzające z biogazu z oczyszczalni ścieków 4 3.782 wytwarzające z biogazu rolniczego 5 7.491 wytwarzające z biogazu składowiskiego 7 3.764 Elektrownie biomasowe wytwarzające z biomasy z odpadów przemysłowych drewnopochodnych i celulozowo papierniczych (BMP) 2 42.600 wytwarzające z biomasy z odpadów leśnych, rolniczych, ogrodowych (BMG) 2 7.400 wytwarzające z biomasy mieszanej (BMM) 2 136.825 Elektrownie
wodneelektrownia wodna przepływowa do 0,3 MW 41 2.357 elektrownia wodna przepływowa do 1 MW 5 3.374 elektrownia wodna przepływowa do 5 MW 3 11.200 elektrownia wodna przepływowa do 10 MW 1 8.000 elektrownia wodna przepływowa powyżej 10 MW 2 186.200 Elektrownie realizujące technologię współspalania realizujące technologię współspalania (paliwa kopalne i biomasa) 2 0.000 Elektrownie wiatrowe elektrownia wiatrowa na lądzie 274 517.079
Źródło: Opracowanie własne K-P COI w oparciu o Mapę odnawialnych źródeł energii Urzędu Regulacji Energetyki (URE), stan na 30.03.2016 r.
Interaktywna Mapa odnawialnych źródeł energii, opracowana przez URE, dostępna tutaj.
Oprac. M. Ryłow K-P COI
Sektor BPO
Sektory wysokiej szansy BPO
Znaczna ilość firm przedstawicieli sektora w regionie:
- Nokia (d. Alcatel-Lucent) , Bydgoszcz (IT)
- Atos IT Services, Bydgoszcz (IT)
- Teleplan International, Bydgoszcz (IT)
- Mobica Ltd., Bydgoszcz, (IT)
- Bazy i Systemy Bankowe, Bydgoszcz (IT)
- iQor (d. Jabil), Bydgoszcz, (AMS)
- BPH Centrum Korporacyjne, Bydgoszcz (F&A)
- Centrum Operacyjne Grupa Banku Pocztowego, Bydgoszcz,( F&A)
- Centrum Przetwarzania Dokumentów - Centralny Ośrodek Rozliczeniowy Poczta Polska, Bydgoszcz (F&A)
- Genesys, Bydgoszcz (IT)
- Asseco, Bydgoszcz (IT)
- SDL Bydgoszcz (IT)
- Sunrise System, Bydgoszcz (IT)
- Centrum Obsługi Biznesu, Bydgoszcz (Call Center)
- Eniro Polska, Bydgoszcz (Call Center)
- Makromedia, Bydgoszcz (Call Center)
- Media System, Bydgoszcz (Call Center)
- Bibby, Bydgoszcz (F&A)
- OpusCapita, Toruń (F&A)
- Telmon, Toruń (Call Center)
- Atos, Toruń (IT)
- Grant Thornton Toruń (HR, F&A)
- Contact Centre, Toruń (Call Center)
- Grupa Allegro, Toruń (IT)
- Cyfrowy Polsat, Toruń (Call Center)
- Manpower, Toruń (HR)
- Randstad, Toruń (HR)
- CDTP, Toruń (Call Center)
Duży potencjał dostępności oferty inwestycyjnej w sektorze BPO, istniejącej oraz planowanej:
- Istniejąca powierzchnia: Bydgoszcz – ponad 40 tys.m2; Toruń – ponad 30 tys. m2
- Planowana powierzchnia: Bydgoszcz – ponad 50 tys.m2; Toruń – ok. 10 tys. m2
- Wysoki odsetek dostępnej rzeczywistej powierzchni biurowej widoczny zwłaszcza w Bydgoszczy
Dogodna lokalizacja z punktu widzenia układu drogowo – kolejowego: strategiczne położenie w centrum kraju, na splocie ważnych szlaków drogowych i kolejowych, z dostępem do międzynarodowego lotniska w Bydgoszczy oraz do lądowisk i lotnisk cywilnych w obu miastach i w ich okolicach, gęsta sieć kolejowa i dróg krajowych, autostrada A1
Dobra znajomość języków obcych wśród studentów uczytelni bydgoskich i toruńskich (język angielski 80,4 %, język niemiecki 40,3 %)
Wyraźna obecność konurbacji bydgosko-toruńskiej w branżowych raportach jako „wschodzącej gwiazdy” sektora BPO
Działania na rzecz poprawy jakości usług w dziedzinie komunikacji publicznej na obszarze konurbacji bydgosko – toruńskiej (bilet aglomeracyjny BiT City, budowa szybkiej kolei pomiędzy Bydgoszczą a Toruniem BiT City)
Możliwość uzyskania pomocy finansowej/publicznej w ramach inwestycji w sektor BPO w regionie m.in.:
- W ramach Pomorskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej. Obszar PSSE w Kujawsko-Pomorskiem obejmuje 736,2711 ha, ponad połowę wszystkich terenów jakimi PSSE dysponuje w czterech regionach Polski
- Zwolnienia z podatku od nieruchomości
- Dofinasowania w ramach PO-IG Wsparcie inwestycji w sektorze usług nowoczesnych usług
Potencjał dydaktyczny uczelni wyższych, pozwalający na realizację programów nauczania w ścisłym powiązaniu z potrzebami sektora BPO
Wysoka elastyczność uczelni prywatnych w zakresie dostosowywania programów nauczania pod kątem rynku pracy
Znaczna mobilność mieszkańców w zakresie poruszania się w obrębie konurbacji bydgosko – toruńskiej
Niższe koszty pracy w regionie jako determinanta atrakcyjności inwestycyjnej
Dostępność zasobów pracy warunkowana relatywnie wysoką stopą bezrobocia; systematycznie rosnącym poziomem wykształcenia młodych ludzi; dostępnością pracowników dla branży BPO
Znaczący potencjał dla rozwoju rynku powierzchni biurowych
Rosnący standard życia, bogata oferta kulturalno – rozrywkowa, tzw. sfera after work
Polityka lokalnych władz ukierunkowana na tworzenie dogodnych warunków do funkcjonowania branży BPO w regionie
Oprac. C.Buczyński, K-P COIE
Sektor chemiczny
Wiodąca rola województwa w przemyśle chemicznym:
- 4 miejsce w kraju w produkcji nawozów azotowych (15%).
- 11% udział w krajowej wartości produkcji sprzedanej.
- Ponad 20% krajowej wartości produkcji sprzedanej przemysłu celulozowo-papierniczego.
- Innowacyjność firm w regionie: duża liczba patentów i świadectw ochronnychna wzory użytkowe.
- Dostępność do wykwalifikowanej kadry, zdobywającej wykształcenie w regionalnych uczelniach posiadających wydziały o profilu chemicznym (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu; Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy).
- Znacząca ilość przedsiębiorstw działających w sektorze, potencjalnych poddostawcówi kooperantów:
- Zakłady Azotowe ANWIL S.A. we Włocławku
- ELANA S.A. w Toruniu (wchodzi w skład GP Boryszew SA)
- Soda Polska Ciech SA należaca do grupy CIECH (w skład wchodzą byłe Janikowskie Zakłady Sodowe JANIKOSODA S.A. z Inowrocławia oraz Inowrocławskie Zakłady Chemiczne SODA MĄTWY S.A.).
- Inowrocławskie Kopalnie Soli SOLINO S.A. Inowrocław (Grupa ORLEN)
- „Infrastruktura Kapuściska S.A.” (byłe zakłady chemiczne ZACHEM S.A. w Bydgoszczy w upadłości likwidacyjnej, obecnie należące do: Grupa Chemiczna Ciech SA)
- Rhodia Polyamide Polska Sp. z o.o. (Grupa Solvay), Włocławek
- KEMIRA Świecie Sp. z o.o. Świecie n/Wisłąo Mondi Świecie S.A. Świecie n/Wisłą
- Unilever Polska SA, Bydgoszcz
- Zakłady Chemiczne ,,NITRO-CHEM” S.A. w Bydgoszczy
- Indorama Ventures Poland Sp. z o.o. we Włocławku
- Plastica sp. z o.o., we Frydrychowie, gmina Kowalewo Pomorskie
- Hanplast sp. z o.o. w Bydgoszczy
- Przeciętne wynagrodzenie w sektorze chemicznym niższe niż średnie krajowe
- Wykwalifikowana kadra pracownicza: szkoły wyższe o profilu chemicznym(Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy)
- Zaplecze naukowo-badawcze: Instytut Inżynierii Materiałów Polimerowych i Barwników w Toruniu
Sektor elektromaszynowy
- Znaczący udział firm województwa w eksporcie (ok. 20%)
- Duża baza firm z sektora elektromaszynowego, potencjalnych poddostawców i kooperantów:
- Apator S.A, Toruń
- PESA Bydgoszcz SA
- Przedsiębiorstwo Hydrauliki Siłowej HYDROTOR SA w Tucholi
- Ośrodek Badawczo Rozwojowy Urządzeń Sterowania Napędów w Toruniu
- Zakład Mechaniczny ZNTK SKRAW-MECH Sp. z o.o. w Bydgoszczy
- Zakład Produkcyjno-Usługowy EKOPARTNER Sp. z o.o. w Bydgoszczy
- TOWIMOR S.A. w Toruniu
- Bydgoskie Zakłady Elektromechaniczne BELMA S.A. w Bydgoszczy
- Elektromontaż-Toruń Sp. z o.o. w Toruniu
- Fabryka Obrabiarek do Drewna FOD Sp. z o.o. w Bydgoszczy
- FAMOR SA w Bydgoszczy
- HYDRO-VACUUM S.A. w Grudziądzu
- INOFAMA S.A. w Inowrocławiu
- SCLICAN Sp. z o. o. w Bydgoszczy
- PIAP-OBRUSN w Toruniu
- Zaplecze naukowo-badawcze: szkoły wyższe z wydziałami o profiluelektrotechnicznym:
- Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Uniwersytet Kazimierza Wielkiegow Bydgoszczy,
- instytuty naukowo-badawcze: Towarzystwo Naukowe w Toruniu, Bydgoskie Towarzystwo Naukowe, Włocławskie Towarzystwo Naukowe, Regionalne Centrum Innowacyjności w Bydgoszczy, Placówki Polskiej Akademii Nauk
- Zachęty dla inwestorów: zwolnienia inwestycyjne w Bydgoszczy, Toruniu, Grudziądzu, Inowrocławiu i wielu gminach
Sektor spożywczy
Wiodąca rola regionu w przemyśle spożywczym (przetwórstwo rolno-spożywcze):
- jeden z czołowych dostawców żywności na rynku krajowym
- wiodący producent cukru
- wiodący producent oleju (19,7% wartości krajowej produkcji sprzedanej)
- istnienie znanych marek własnych: olej z Kruszwicy, pierniki z Kopernika
- potencjał naukowo-badawczy regionu:
- Uniwersytet Technologiczno-Przemysłowy w Bydgoszczy: Wydział Zootechniczny; Wydział Rolniczy, kierunek Technologia żywności i żywienie człowieka
- Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu: Wydział Biologii i Nauk o Ziemi,
- Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy: Instytut Biologii i Ochrony Środowiska, Instytut Mechaniki Środowiska i Informatyki Stosowanej
Przykłady przedsiębiorstw prowadzących działalność w sektorze:
- Krajowa Spółka Cukrowa S.A., Toruń
- Nord Zucker Polska, Chełmża
- CEREAL PARTNERS POLAND TORUŃ-PACIFIC Sp. z o. o., Toruń
- Delecta (Grupa Orkla), Włocławek
- Zakłady Przetwórstwa Cykoria S.A., Wierzchosławice
- Frosta sp. z o.o., Bydgoszcz
- Fabryka cukiernicza Kopernik S.A., Toruń
- JUTRZENKA Colian sp. z o.o., Bydgoszcz
- Zakłady Tłuszczowe Kruszwica S.A., Kruszwica
- Drobex sp. z o.o., Solec Kujawski
- Gzella Sp. z o.o., Osie
- Zakłady Mięsne Nove, Nowe
- Spółdzielnia Mleczarska Rotr, Rypin
- Proszkownia Mleka sp. z o.o, Piotrków Kujawski
- Cargill Poland Sp. z o.o. w Brzozowie, Osnowie k. Chełmna i w Świeciu
- Stovit Group sp. z o.o., Bydgoszcz
- Zakłady Mięsne Viando sp. z o.o., Radejowice k. Inoworcławia
- Bonduelle Polska SA, Gniewkowo
- Cykoria SA, Wierzchosławice